Tarih, insanların eylem ve düşüncelerinin gelişimini, olayların ekonomik ve düşünsel nedenlerini ve bu nedenlerin birbirleriyle ilişkilerini açıklayan bir disiplindir. Tarih bölümünde geçmişte olan ve halen gelişmekte olan toplumsal, özellikle siyasal olaylar incelenerek oluş nedenleri ve ilişkileri üzerinde durulur.
Üniversitelerin tarih bölümlerinde başlıca dallar genel Türk tarihi, eskiçağ tarihi, ortaçağ tarihi, yeniçağ tarihi, yakınçağ tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti tarihi olarak sayılabilir. Genel Türk Tarihi: Türk tarihini bir bütün olarak alır ve çeşitli dönemlerini bu bütün içinde inceler.
Tarih alanında çalışmak isteyen bir kimsenin, her şeyden önce tarih, coğrafya, sosyoloji ve felsefeye ilgi duyması gereklidir. Bu alanda ilerleyebilmek için Osmanlıca, Arapça ya da Farsça yanında bir batı dilini bilmek ve diğer sosyal bilim alanlarında da yetişmiş olmak gereklidir. Kişinin geniş bir kültüre, üstün bir genel akademik yeteneğe, bilimsel merak ve tutkuya, yazma yeteneğine sahip olması gereklidir. Belgeleri toplamak ve değerlendirmek çok uzun çalışmalar gerektirebilir. Bu nedenle tarihçi sabırlı , çalışmaktan bıkmayan bir kimse olmalıdır.
Tarih bölümünü bitirenler kurumlarda “Tarihçi” veya “Arşivci” olarak görev alırlar. Tarihçi geçmiş olayları, kurumları, düşünceleri ve insanları betimlemek için geçmişe ait yayınlanmış ve yayınlanmamış tüm kayıtları, kitabeleri, mektupları, anı defterlerini, mahkeme kayıtlarını elden geldiği kadar ilk kaynaklarından toplar; derlediği bilgileri doğrulukları ve ifade ettikleri anlam bakımından değerlendirir; olayları oluş sırasına koyar, olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurar; olayların doğruluğunu yorumlar; bulgularını gerçeğe bağlı kalarak, yansız bir tutumla, açık ve öz biçimde rapor eder. Tarihçilerin bir bölümü de arşivci olarak arşivlerde görev alırlar. Arşive gelen kitap, kâğıt ve malzemenin tarih, konu ve ilgili oldukları kuruluşlara göre sınıflandırılması, düzenlenmesi, korunması, arandığında bulunarak ilgili yerlere gönderilmesi, yabancı dilde ya da eski harflerle yazılmış eserlerin tercüme ettirilerek çalışmalarda kaynak olarak değerlendirilmesi ve hizmete hazır halde tutulması, arşivdeki malzemenin bakım ve temizliğinin gözetilmesi arşivcinin görevleri arasındadır. Arşivler genellikle mahzenlerde olduğundan, arşivciler tozlu, sıcak ya da soğuk, havasız ve kapalı yerlerde çalışmak durumunda kalırlar.
Üniversitelerin tarih bölümünü bitirmek bir kimseye orta dereceli okullarda öğretmenlik yapma hakkını verir. Ancak halen okullarımızda tarih öğretmenlerine pek gereksinme duyulmamaktadır. Üniversite ve yüksekokulların tarih bölümlerinde öğretim üyesi olmak ya da araştırma enstitülerinde çalışmak için lisansüstü eğitim görmek şarttır. Tarih bölümü mezunlarından Osmanlıca’yı, iyi bilenler “Arşivci veya Tasnif Elemanı” olarak da çalışabilirler. Tarihçilik, iş bulma olanağı kısıtlı bir alandır; ancak bu alan çok yetenekli ve meraklı, kendini yetiştirmeye istekli kimselere doyurucu çalışma olanağı sağlar. Arşivciler tapu daireleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi, adliyeler gibi eski belgeleri saklamak durumunda olan kuruluşlarda iş bulabilirler. Turist rehberliği de tarih bölümü mezunlarının çalışma alanı olabilir.